Tekrarlayan Tüp Bebek Başarısızlığı

Tüp Bebek Başarısızlığı Neden Olur?

Embriyoya, kadına ve erkeğe ait nedenler diye sıralarsak;

Embriyo Kalitesi

1. Embriyonun genetik yapısındaki sorunlar

(Kadının yaşı en önemli etkenlerden biridir. Kadının yaşı, yumurta kalitesini ve dolayısıyla döllenmiş yumurtanın oluşturduğu embriyo kalitesini etkilemektedir. Ayrıca sperm kalitesi de önemlidir.) İyi bir embriyo kalitesi oluşturmak ancak iyi bir laboratuvar ve iyi bir embryolog ile mümkündür.

2. Embriyonun geliştiği kültür ortamının yeterli olmaması
3. Embriyo dış zarının kalın olması

Kadına Ait Nedenler

1. Rahimle İlgili Patolojiler;

• Rahimde Perde (septum),
• Rahimde Polip,
• Rahimde Myom,
• Rahimde Yapışıklıklar (Önceki Müdahaleler Veya Geçirilen Enfeksiyon Nedeniyle Oluşan) Bebeğin Tutunmasını Etkileyerek Tüp Bebek Başarısını Azaltmaktadır.

2. Tüplerle ilgili patolojiler;

• Hidrosalpenks denilen tüplerde sıvı birikimi (gebelikte düşük ve dış gebelik oranlarını artırmakta, tüp bebekte de başarıyı azaltmaktadır)
• Endometriozis de tekrarlayan düşüklere neden olabilmektedir.

Tedavi Öncesi Tüplerde Sıvı Birikiminde Ne Yapılmalıdır?

Ameliyat ile sıvı ile dolu tüpler alınmalıdır veya rahime doğru olan kısmı bloke edilmelidir (Blokaj histeroskopik olarak da yapılabilmektedir).

3. Bunlar dışında immünolojik testler veya pıhtılaşma ile ilgili testlerin yapılması önerilmektedir. Bazı genetik faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir ancak kanıtlanmış bir genetik dizilim yoktur. ERA testi genel olarak kabul görmediği için uygulanmamaktadır.
4. Tedavi ile ilgili olarak; yumurta gelişimi sırasında kullanılan ilaç protokollerinin uygun olamaması

Erkeğe Ait Nedenler

1. Rutin spermiyogram dışında ek bir testin faydası kanıtlanmamıştır (sperm DNA fragmentasyon testi, spermde kromozom testi gibi)

Tekrarlayan Tüp Bebek Başarısızlığında Neler Yapılmalı?

Henüz etkinliği kanıtlanmamış bazı tedaviler piyasada mevcut. Ancak etkinliği kanıtlanmadığı için belki de bunları uygulamamak daha doğru olacaktır. Peki bunlar nelerdir;

1. Rahim iç tabakasına yönelik tedaviler: Rahim içine çizik atılması, bağışıklık sistemini güçlendirici tedaviler, steroid kullanımı, gebelik aşısı, kan sulandırıcı tedaviler, G-CSG ile rahim içinin yıkanması gibi
2. Yumurtalıkları uyarıcı birtakım ilaçlar; Androjenler (DHEA-S; bunlar ciltte sivilce yağlanmada yapabilir), steroidler, vitaminler, akupunktur, inositol içeren ilaçlar, omega-3 içerenler…
3. Büyüme hormonu dışındakilerin etkinliği gösterilememiştir.
4. Dondurulmuş embriyo transferi yapmak: Taze değil de embryoları dondurduktan sonra rahimi dinlenme sürecine bırakıp, sonradan çözdürerek vermek. Bazı çalışmalarda tüp bebek başarı şansını artırdığından bahsedilmektedir.
5. Rahime çizik atılması: Önceden etkinliği olduğuna inanılan bu yöntemin artık etkinliği olmadığı düşünülmektedir.
6. PGS/PGT (Pregenetik tanı): Anomali olmadığı düşünülen embriyoyu seçip, rahim içine vermenin de etkin olduğu konusunda fikir birliği yoktur.
7. Asisted hatching (embriyonun dışına çizik atılması, yarıklanması) işe yaradığı konusu hala tartışmalıdır.
8. Kültür sıvılarına başka maddeler eklenmesi (GC-CSF gibi); etkinliği net değildir.
9. Embriyo tarnsferi yapılırken embriyo yapıştırıcı diye adlandırılan bazı maddelerin eklenmesi (hyaluronik asit…): faydası kanıtlanmamıştır.
10. Mitokondriyal skorlama: PGT de alınan örnekten, trofoblastlarda mitokondriel skorlamaya bakılmaktadır. Etkinliği net değildir.
11. Tüm bu tedavi yöntemlerinin faydasının kanıtlanmaması nedeniyle, faydası olmadığını düşünürsek, asıl yapılması gereken ‘kişiye özel tedavi yaklaşımının’ uygulanmasıdır.
12. Önce çiftleri tekrar değerlendirip, allta yatan sebebi araştırmalı, bir sebep bulunamadığında da önceki tedaviye göre yeni tedavimizi şekillendirip yeniden bir tüp bebek tedavisine başlanmasını önermekteyim.

Tüp Bebek Başarısını Artırmak İçin Neler Yapılabilir?

İlerleyen yaşlarda yumurta kalitesi azalmaktadır, bu azalma 35 yaş üstü belirgin bir şekilde görülmektedir. ‘Zamanın kimseye torpili yok’ diyebiliriz o zaman. Bu duruma engel olamamaktayız ancak yaşam tarzı değişiklikleri ile bir miktar yumurta kalitesine olumlu etkide bulunabilmemiz mümkün. Peki bunun için neler yapmalıyız;

1. Sigara kullanmamalıyız, sigara içilen ortamlardan uzak durmalıyız.
2. Sağlıklı kiloda kalmalı çünkü fit olmak oksidatif stress maddelerini azaltarak vücudumuzda, yumurtalıklarımızda olumlu bir etki yaratabilir.
3. Sağlıklı ve dengeli beslenmeliyiz, özellikle işlenmiş gıdalardan uzak durup, karbonhidrat fazla tüketilmemelidir.
4. En zoru; Hayatımızda ki stresi azaltmaya çalışmalıyız; Stres önemli bir etkendir. Büyük umutlarla başlanan tedavinin olumsuz sonuçlanması çiftlerde maddi ve manevi olarak yıpratıcı olmaktadır. Çevreden gelen psikolojik baskılar da düşünülünce çiftlerin psikolojik desteğe ihtiyaçları olabilmektedir.