Rahim Anomalileri

Rahim Nasıl Oluşur?

Embriyonun gelişimi sırasında zigot yani döllenmiş yumurta hücresi bölünerek çoğalır. Bu bölünmeler sonucunda embriyo meydana gelir. Embriyonun üçüncü haftasında ektoderm, mezoderm ve endoderm olmak üzere üç ana embriyonik tabaka gelişir. Mezoderm tabakasının bir kısmından rahim türetilir. Embriyonun yan tarafında uzanan muller kanalları mezoderm tabakasındaki hücreler sayesinde oluşur.

Embriyonun üreme sisteminin temel yapı taşlarını muller kanalları oluşturur. Bu kanallar gelişir ve fallop tüpleri vajina ve rahim gibi üreme organların şekillenmesinde görev alır. Muller kanalları embriyonun orta kısmında birleşir ve üstü kapalı bir şekilde tip oluşturur. Rahmi oluşturan yapı bu tüptür. Gelişim aşaması esnasında diğer genital yapılar da gelişerek kadın üreme sistemi oluşur Doğumdan sonra rahim büyümeye devam eder.

Rahim Anomalileri Nelerdir?

Rahim anomalileri rahmin yapısal olarak normal olmayan durumlarını ifade eder. Rahim oluşurken bazı kişilerde rahim anomalileri gelişir. Rahim anomalileri şu şekilde sıralanabilir:

• Şekil anomalileri; rahim farklı şekilde gelişebilir. Örneğin bicornuate rahimde rahmin üst kısmı iki ayrı boşluğa sahiptir.
• Boyut anomalileri; rahmin normal boyutlarından daha küçük olması ya da daha büyük olması şeklinde görülür.
• Septumlu rahim; rahmin iç kısmında bir veya birden fazla septum adı verilen bölüm bulunmasıdır. Rahim boşluğu kısmen ya da tamamen bölünebilir.
• Unicornuate rahim; rahmin sadece bir tarafında yarıya indirgenmiş yapı bulunmasıdır. Bir tarafta normal rahim boşluğu bulunurken diğer tarafta küçük bir boşluk bulunur.
• İntrauterin yapışıklıklar (Asherman sendromu); cerrahi müdahaleler ve doğum sonrasında rahim iç tabakasında yapışıklıklar meydana gelebilir. Bu yapışıklık infertilite, adet düzensizlikleri ve gebelik komplikasyonlarına neden olabilir.

Rahim anomalileri genelde doğuştan gelir ve ergenlikte anlaşılır. Ancak bazı kişilerde hamilelik sırasında ya da doğum sonrasında da rahim anomalisi fark edilebilir.

Rahim Anomalisi Olması Nelere Yol Açabilir?

Rahim anomalisi birçok farklı soruna yol açabilir. Bu sorunlardan bazıları şu şekildedir:

• Doğurganlık sorunları; bazı anomaliler yumurtanın rahme ulaşmasını ve döllenmiş yumurtanın rahim içinde yerleşmesine engel olur. Bu durumun yaşanması gebelik şansını azaltır.
• Tekrarlayan düşükler; rahim anomalilerinin yaşanması düşük riskini arttırır. Rahmin yeterli desteği sağlayamaması sonucunda gebelikler düşükle sonuçlanır.
• Ektopik gebelik; döllenmiş yumurtanın rahim dışında rahim boşluğuna yerleşmesi durumudur. Acil tıbbi müdahale gerekir.
• Prematüre doğum; gebeliğin erken aşamalarında rahmin gerekli desteği sağlayamaması sonucunda prematüre doğum gerçekleşebilir. Bu durum bebeklerde sağlık sorunlarına neden olabilir.
• Ağrılı adet dönemi; rahmin normal işlevlerini etkileyen bir durum olan rahim anomalileri adet döneminde şiddetli ağrıya neden olabilir.
• İnfertilite
• Hamilelik komplikasyonları

Rahim Anomalileri Neden Olur?

Rahim anomalileri oluşum nedeni karmaşıktır. Bazı durumların neden olduğu tam olarak anlaşılamayabilir. Genelde rahmin ve diğer üreme organlarının embriyonik dönemdeki gelişimi sırasında meydana gelir. Embriyo oluşurken rahim ve diğer üreme organları şekillenir. Rahim anomalilerinin nedenleri şu şekildedir:

• Genetik faktörler
• Çevresel etkiler
• Muller kanalının gelişimindeki anormallikler
• Damarlanma sürecinde meydana gelen sorunlar
• Doğum sonrası faktörler

Rahmin Şekil Bozukluklarının Saptanması

Rahmin şekil bozukluklarının saptanması için görüntüleme yöntemleri kullanılır. Ultrasonografi, Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG), Histerosalpingografi (HSG) ve Histeroskopi yöntemleri kullanılabilir. Histerosalpingografi rahim içine kontrast madde enjekte edilerek rahim ve fallop tüplerinin röntgenle görüntülenmesini sağlar. Histeroskopi ise rahmin içini incelemek için kullanılan endoskopik yönteme verilen addır. Rahim şekil bozuklukları genelde bu yöntemlerle ve fizik muayene ile saptanır.

Rahim Anomalilerinin Tedavisi

Rahim anomalilerin tedavisi anormalliğin ne olduğuna ve şiddetine göre sağlanır. Bazı rahim anomalileri belirti göstermez. Bu sebeple erken dönemde anlamak zor olabilir. Yaygın olarak görülen rahim anomalilerin tedavi seçenekleri şu şekildedir:

• Septumlu rahim; histeroskopik cerrahi ile septumların rahim içinden çıkarılması sağlanır. Rahmin yapısının düzeltilmesi amaçlanır ve minimal invaziv şekilde gerçekleştirilir.
• Bicornuate rahim; rahmin normal şekle getirilmesi için cerrahi müdahale sağlanabilir. Histeroskopi ya da açık cerrahi yolları kullanılabilir.
• Unicornuate rahim; tek tarafı normal olduğu için gebelik tek tarafta gerçekleşebilir. Bu sebeple tedavi gerektirmeyebilir. Ancak düzenli takip edilmelidir.
• İntrauterin yapışıklıklar; histeroskopik cerrahi ile yapışıklıklar açılabilir.
• Rahim boyut anomalileri; genelde belirti göstermeyen bu anomali tedavi gerektirmez.

Histeroskopik cerrahi vajinal bölgeden yapılır ve herhangi bir kesi gerektirmez.