Erkek Üreme Organları

Erkek İç Üreme Organları

Erkek iç üreme organları penis ve testis olmak üzere ikiye ayrılır. Yapıları ve görevleri şu şekildedir:

Penis

Baş (glans) ve gövde (korpus) kısmından oluşan süngerimsi, 5-12 cm uzunluğunda, 3-5 cm kalınlığında, içinde kan damarları bulunan gözenekli bir organdır. Ereksiyon durumunda gözenekler kan ile dolup penis sertleşir ve büyür. Penis baş kısmı zengin sinir ucu sayesinde penisin en hassas ve erojen bölgesidir. Sünnet olmamış erkeklerde bu kısım prepisyum denilen deri ile kaplıdır. Gövde kısmının içinden, mesane den glans ucundaki çıkış kısmına uzaman ince bir boşluk uzanır ve bu boşluk üretradır. Erkeklerde meninin ve idrarın atıldığı kanaldır. Erkeklerde uzundur ve bu sayede kadınlara göre idrar yolu enfeksiyonu olma ihtimalleri düşüktür.

Testisler (Hayalar)

Testisler iki adettir. Haya torbası içerisinde yer alır. Bu sayede vücuttaki yüksek ısıdan korunmuş olurlar. Ortalama 30 gram ağırlığında, 4-5 cm uzunluğundadır. Beyindeki FSH hormonu üreten hipofiz bezinin etkisiyle testislerin içinde seminifer tübül denilen kıvrımlı tübüller sayesinde sertoli hücrelerinden sperm hücreleri üretilmektedir. Hipofiz bezinden üretilen LH hormonu etkisiyle de Testisteki Leydig hücrelerinden Testesteron hormonu üretilmektedir. Hormon ürettiği için testisler endokrin birer organdır. Ergenlik döneminde sekonder seks karakterinden testesteron hormonu sorumludur (ses kalınlaşması, erkek tipi kıllanma, sperm oluşumu ve gelişmesi, kaslarda gelişme gibi…). Intrauterin hayatta da (anne karnındaki dönemde) Y kromozomu varlığında ve Testesteron üretimi sayesinde iç ve dış genital organlar erkek yönünde gelişmektedir ve erkek bebek doğmaktadır.

Sperm Üretimi Nasıl Gerçekleşir? 

Sperm oluşumu (Spermiyogenez) oluşumu şu şekilde özetlenebilir; Testisteki (eşey üreme organları) sperm hücreleri seminifer tüpçüklerde ki 2n kromozomlu olan spermatogoniyumlardan, mayoz bölünme ile 23 kromozomlu X veya Y kromozomu içeren sperm hücreleri oluşur. Buna spermatogenez denilmektedir. Bu süreç birçok hormonal ve parakrin etkenlerle düzenlenmektedir. Sperm yaklaşık 70 gün içerisinde gelişim sürecini tamamlamaktadır. Sperm üretimi devamlıdır, üretilir, depolanır ve boşaltılır. Döllenme sırasında Y kromozomu yumurtayı döller ise bebek erkek, X kromozomu döller ise bebek kız olarak doğmaktadır (Özel durumlar dışında).

Sperm Neyden Oluşur?

Spermi oluşturan yapılar şu şekilde sıralanabilir:

• Epididim: Testis içindeki kanalcıklar ile vas deferans (tohum kanalı) denilen yapının arasında spermleri taşıyan, depolama ve olgunlaştırma görevi gören yapıdır. Testisin hemen üzerindedir. 5-6 cm uzunluğundadır. Cinsel uyarılma sırasındaki kasılmalar spermi vas deferansa iterler.
• Vas Deferans: 40-50 cm uzunluğunda iki taraflı boru şeklindedir. Prostatın tabanında seminal vezikül boşaltma kanalı ile birleşerek ejakulatuvar (boşaltma kanalını) kanalın oluşumuna katılır.
• Ejakulatuvar Kanallar: Vas deferenasın boşaltma kanalı ile birleşmesinden sonraki 2’cmlik bölümdür.
• Üretra (İdrar Yolu): Mesaneden penis ucuna kadar uzanır. Ereksiyon durumunda idrar akışı engellenip boşalma gerçekleşir.
• Seminal Veziküller (Kesecikler): Mesane tabanı ile rektum arasındadır. 5-7cm uzunluğunda, 2,5cm genişliğindedir. Bez kıvrımlı kanallardan oluşur. Testesteron sayesinde salınımı düzenlenen bu keseciklerden, spermi vajinanın asidik ortamından koruyan sıvı salgılanır. Meninin 60% ı mukus, protein ve früktozdan zengin olan bu sıvıdan oluşmaktadır.
• Prostat Bezi: Mesanenin altında bulunan üretra, prostat bezinin merkezinden geçmektedir.
• Semen: Semen ejakulat içinde sperm olan meniye denilmektedir. Opak-gri renkte, 1-5 cm hacminde, kendine özel kokusu olan bir sıvıdır. Meninin 20% sini de prostattan gelen sıvılar oluşturmaktadır. Boşalma sırasında penisten gelen ilk sıvı prostattan gelenlerden oluşmaktadır, sperm yoğunluktadır ve zevk suyu denilmektedir. Tüm bu sıvılar spermi besler ve hareketini artırır, onu dış etkenlerden korur. Boşalma sonrası dışarıda kalan meni, likefiye olur ve erir. Bir boşalma sırasında yaklaşık 150 milyon sperm hücresi atılmaktadır.
• Bulboüretral Bezler (Cowper bezi): Prostat bezinin altındadır ve üretraya direk açılır, alkali bir sıvı üretir. Boşalma incesi cinsel uyarılma ile üretraya akmaktadır.