Dış Gebelik

Dış gebeliğin diğer adı ektopik gebeliktir. Yumurtalıktan atılan yumurta hücresi, rahim ağzı yoluyla rahmi geçip gelen spermlerden biri ile, döl yatağında (rahimde) karşılaşır ve tüplerde spermler arasında en iyi olanı yumurta ile döllenir. Tüplerde döllenen yumurta normalde rahime gider ve oraya yerleşir ve büyümeye başlar, ardından fetüs oluşur.

Döllenen yumurta rahimde gitmesi gereken yere gidip yerleşemez ve başka bir yere yerleşip büyümeye çalışır ise bu gebeliğe dış gebelik denilmektedir. Gebeliklerin yaklaşık olarak 1-2% kadarı bu sağlık sorununa bağlı olarak gelişmektedir. Yıllar geçtikçe bu oran artmaktadır. Sebebi ise, erken teşhis yöntemlerinin gelişmesi, dış gebeliğe neden olabilecek risk faktörlerin artması, tüp bebek yöntemlerinin fazla kullanılmaya başlanmasıdır.

Dış Gebelik Nedir?

Dış gebelik kesesinin en fazla yerleştiği yer, döllenmenin gerçekleştiği tüplerdir (98%). Bunun dışında nadir de olsa, tüp ile rahmin birleştiği bölgeye (uterin kornulara), karın içi boşluğa (abdominal kavite), yumurtalıklara, rahim ağzına da (serviks) embriyo yerleşip, bu tür bir hamilelik oluşabilmektedir.

Yıllar önce, gebelerde ilk 3 aylık süre içerisinde anne ölümlerinin en önemli sebepleri arasında bu tür hamilelikte durumları yer alırken, günümüzde teknolojinin ve farkındalığın artması, modern teşhis yöntemlerinin kullanılması nedeniyle artık bu sebepten anne ölümleri nadiren izlenmektedir. Hamilelik her durumda döllenmiş bir yumurta ile başlamaktadır. Normal şartlarda döllenmiş yumurtanın rahmin iç yüzeyine tutunması gerekir. Bu tür hamilelikte ise döllenmiş bir yumurta uterusun ana boşluğunun dışında bir yere tutunur, burada büyümeye başlar ve ortaya çıkan durum dış gebelik olarak isimlendirilir.

Dış Gebelik Oluşumu 

Bu tür hamile kalma durumunda , genel olarak yumurtaları yumurtalıktan rahme taşıyan fallop tüplerinden birinde yaşanır. Bu tarz dış hamilelikler tübal hamilelik olarak da bilinmektedir. Nadiren abdominal kaviste, yumurtalık içerisinde ya da serviks adındaki rahim boynunda da gebelik dışoluşması mümkündür.

dis-gebelik-nedir

dis-gebelik-belirtileri

Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir? Dış Gebelik Belirtileri Ne Zaman Başlar?

Dış gebeliğin belirtileri tıpkı hamilelik belirtileri gibi son adet tarihinden sonraki 5 ila 8. haftalar arasında görülür. Klasik belirtiler arasında kasık bölgesinde ağrı, vajinal kanama veya leke durumu, adet gecikmesidir. Normal hamilelik belirtileri yaşanabilmesinin aksine sağlıklı bir gebelik ile arasında bazı farklar söz vardır. Belirtiler arasında şunlar sıralanabilir;

  • Regl kanamasına benzeyen lekelenme ve kanama
  • Bıçak saplanmasına benzeyen keskin ağrılar
  • Karnın tek bir yönünde meydana gelen şiddetli ağrı
  • Sindirim sistemi çalışma düzeninde aksaklıklar
  • Kilo verme
  • Baş dönmesi ya da bayılma
  • Rektal basınç problemi

Dış Gebelikte Kanama Olur mu? Dış Gebelikte Adet Görülür mü?

Bu hamilelik türünde adet görülür mü sorusunun yanıtı “normal hamilelikte adet görülme ihtimali ile eşit” olarak verilebilir. Sağlıklı gebelikte olduğu gibi regl kanaması beklenmez ama nadiren adet kanaması görülebilir.

5 Haftalık Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir?

Dış hamilelik belirtileri son adet tarihini sonrasındaki 5 ile 8. haftalar arasında başlar. 5. haftada dış gebeliğin genel belirtileri görülebilir ya da hiçbir belirti görülmeyebilir.

Dış Gebelik Nasıl Olur? Dış Gebelik Normal Bir Gebeliğe Dönüşebilir mi?

Ektopik gebelik rahmin dışında gerçekleşen bir gebeliktir. Anne adayı için çok tehlikelidir. Bu tür hamilelikte embriyo belirli bir haftadan sonra gelişmez ve ölür. Bu hamilelik türü normal gebeliğe dönüşemez.

Dış Gebelik Nasıl Anlaşılır?

Karın bölgesinin tek yanında meydana gelen, bıçak saplanmasına benzer keskin ağrı, kilo kaybı, baş dönmesi ve bayılma sağlık sorunun durumunun diğer belirti ve semptomları arasındadır.

Dış Gebelik İdrar Testinde Çıkar mı?

Tıpkı sağlıklı gebelik gibi hormonları tetikler ve idrar testinde sonuç pozitif olarak görülebilir. Ancak tam tanı koyulması için ultrasonografi ve BETA HCG tetkiklerinin yapılması önerilir.

dis-gebelik-tedavisi

dis-gebelik-nasil-anlasilir

Dış Gebelik Ne Zaman Belli Olur? Dış Gebelik Kaçıncı Haftada Belli Olur?

Bu durum çoğu zaman hamileliğin 1 ile 2 aylık dönemleri arasında tespit edilir. Klasik klinik bulguları kasık ağrısı, vajinal kanama veya lekelenme ve regl tarihindeki gecikmelerdir.

Dış Gebelikte Kese Olur mu?

Bu durumda kese pek görülmez. Ancak çok nadiren rahim dışında kese oluşabilmektedir.

Dış Gebelik Kendiliğinden Düşer mi?

Bu hamilelikte embriyo gelişemeyeceği ortamda büyümeye çalışarak anne adayını tehlikeye atmaktadır. Tedavisi elzem bir durumdur. Ancak kimi zaman bu hamilelik kendi kendine noktalanabilir. Fakat bu çok nadir bir durumdur ve hamileliğin çok erken dönemlerinde gerçekleşebilir.

Dış Gebelik Tedavisi Nasıl Olur? Dış Gebelik Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Ektopik gebelik ağır kanamaya sebep oluyorsa, acil ameliyata ile gebelik sonlandırılabilir.

Dış Gebelikten Sonra Hamile Kalanlar Tekrar Dış Gebelik Yaşar mı?

Bu hamileliği yaşayan kadınların büyük bir çoğunluğu sonrasında sağlıklı bir gebelik yaşarlar.

Skar Gebelik Nedir?

Skar gebelik, dış gebeliğe benzer bir şekilde gelişen bir durumdur. Sezaryen sonrasında yeni bir gebelik oluşması ve bu bebeğin sezaryen dikişlerinin olduğu bölgeye yerleşmesi sorununa skar gebelik denir. Skar gebelik bebeğin rahmin dışında oluşması durumunda gerçekleşir.

Skar gebelik tanısı, hastanın hamilelik testi sonrasında muayeneye gelmesi ve ultrasonografi ile bu durumun görüntülenmesi şeklinde konulur. Ultrason ile bakıldığında rahim içerisinde gebelik kesesi görünmez. Eğer zamanında tanı konulmazsa bu bölgede oluşan ve ilerleyen gebelik, rahmin parçalanmasına ve karın içi kanamaya neden olabilir.

Skar Gebelik Neden Olur?

Skar gebelik önceden geçirilmiş sezaryen bir doğum, iltihaplanma, geçmişte tüplerin tıkanması, cerrahi müdahaleler sonucu ortaya çıkabilir.

Skar Gebelik Belirtileri

Skar gebelik belirtileri genellikle normal gebelik komplikasyonları ile karıştırılabilir. Skar gebelik belirtileri aşağıdaki gibi görülebilir.

  • Skar gebelik sırasında vajinal kanama görülmesi,
  • Skar gebeliği nedeniyle karın bölgesinde sürekli ve şiddetli ağrı yaşanması,
  • Göğüslerde hassasiyet, bulantı, kusma, halsizlik gibi normal gebelik belirtileri,
  • Skar gebelikte hamilelik hormonu düzeyinin düşük olması gibi belirtiler görülebilir.

skar-gebelik-tehlikeleri

skar-gebelik-tedavisi

Skar Gebelik Tehlikeleri

Skar gebelik tehlikelerinin en başında hayati tehlike vardır. Skar gebelik görülen hastalarda ilerleyen haftalarda hem vajinal hem de sezaryen kesi yerinde kanama görülebilir. Skar gebelik devam ederse plasenta, rahim duvarına yapışabilir. Plasenta rahim duvarına yapışık şekilde öne doğru büyüyerek idrar torbasına doğru ilerleyebilir. Bunlar hastanın hayatını tehdit eden durumlardır.

Skar gebelikte hamileliğin ilerlemesi anne adayında kanama ve rahim sorunlarına neden olabilir. Gebeliği sonlandırmak istemeyen kişilerde düzenli takip yapılarak bu riskler eşliğinde devam edilebilir.

Skar Gebelikte Doğum Yapanlar

Skar gebelikte doğum yapma, bebeğin sağlıklı bir şekilde rahim dışında yerleşmesiyle normal bir doğum mümkün olmayabilir. Skar gebeliği, karın içerisinde meydana geldiği için bir dış gebeliktir ve doğum için normal bir süreç değildir. Anne adayı için oldukça riskli bir durum olduğu için cerrahi yöntemlerle müdahale edilmesi gerekebilir. Skar gebelik, daha sonrasında gebelikle ilgili sorunlara da sebep olabilir. Tedavi sırasında rahmin korunması için doktorlar dikkatli bir şekilde hareket ederler. Rahim ve diğer karın içerisindeki organlara zarar verilmeden gebelik sona erdirilmelidir.

Skar Gebelik Tedavisi

Skar gebelik tedavisinde erken teşhis konulması ve erken tedavi edilmesi önemlidir. Skar gebelik tedavisinin seçenekleri de doktora ve hastaya göre değişiklik gösterebilir. Skar gebelik hayati tehlikesi bulunan bir durumdur bu yüzden gebeliğin sonlandırılması önerilebilir. Gebelik hücrelerini yok eden bir ilaç uygulanarak, ultrasonografi ile gebelik kesesinin kaybolması beklenir.

Skar gebelikte diğer bir tedavi seçeneği de cerrahi yöntemdir. Histeroskopi, laparoskopi gibi yöntemler uygulanabilir. Bu seçenekler arasında en güvenli yöntem laparoskopi olabilir. Laparoskopi, herhangi bir komplikasyon ortaya çıkarmadan uygulanabilecek bir tedavi yöntemidir.

Sezaryen Skar Gebelik Tekrarlar mı?

Sezaryen skar gebelik tekrarlayabilir ama her hastada bu tekrarlama gerçekleşecek diye bir durum yoktur. Her gebelik farklı riskler taşır. Daha sonraki gebeliklerde erken dönemde ultrason ile gebelik kesesinin bulunduğu konum belirlenmelidir. Sezaryen skar gebeliği sonrasında başarılı normal gebelikler görülmüştür. Sezaryen skar gebelikte erken tanı ve tedavi önemlidir. Ciddi komplikasyonlar erken tanı ile önlenebilir.

Doç. Dr. Çiğdem Yayla Abide

İngilizce eğitim veren Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesini 1998 yılında kazanarak; Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı olma yolunda ilk adımlarını atan Doç. Dr. Çiğdem Yayla Abide, 2005 yılında Tıp Eğitimini başarı ile tamamlamıştır. Tıp Fakültesinde göstermiş olduğu üstün başarının ardından, TUS sınavında yüksek derece ile ilk tercihi olarak kazandığı Zeynep Kâmil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde, göreve başlamıştır. Devlet hizmet yükümlüğünü yerine getirmek için Nallıhan Hastanesinde 2011- 2014 yılları arasında çalıştıktan sonra, Zeynep Kamil Hastanesine geri dönmüştür. 2018 yılında Doçentlik ünvanını almış ve Zeynep Kamil Hastanesi’ nde eğitim kadrosunda görev almıştır. 2021 yılında Zeynep Kamil Hastanesinden ayrılmış ve 2022 yılı itibarı ile İstanbul Ataşehir kadın doğum kliniğinde bilgi ve tecrübesini hastaları ile paylaşmaya başlamıştır.