Endometriozis ve Kısırlık

Endometriozis endometrium yani rahim iç zarı dokusunun rahim içi dışında başka bir yerde olmasıdır. Endometrioma yani çikolata kistleri ise endometrium dokusunun yumurtalıkların içerisinde olması durumudur. Endometriozisin en sık belirtisi kronik karın ve kasık ağrısı veya kısırlıktır. Endometriozis ve endometrioma hiç belirti vermeyebilir ve yapılan ultrasonda veya başka amaçla yapılan ameliyatlarda tesadüfen tanı alabilir.

Endometriozis yumurtalıklar (çikolata kistleri) dışında en sık tüpler, barsaklar veya idrar torbasında bulunabilir ve bu organlara ait hastalık belirtileri verebilir. Endometriozis (çikolata kistleri) kısırlık probleminin ve düşük yumurtalık rezervinin önemli bir sebebidir ve kadınların 20-40% kadarında kısırlık sorununa neden olabilmektedir.

Endometriozisin tedavisi farklı şekillerde yapılabilmektedir yani tek bir doğru tedavi yöntemi yoktur ve kişiye özel endometriozis tedavisi uygulanmalıdır. Endometriozis tedavisi genellikle ilaçlarla şikayetlerin yönetilmesini, cerrahi müdahaleyi veya her ikisini içerebilir. Endometriozis ve kısırlık problemi olan kadınlara ise tüp bebek tedavi seçeneği sunulmaktadır.

Çikolata Kisti (Endometrioma) Nedir?

Rahim iç zarı (endometrium), rahmin iç yüzeyini döşeyen ve adet döngüsü sırasında kalınlaşıp dökülen bir dokudur. Adetin bitiminde ince olan rahim iç zarı, gebelik oluşması durumunda döllenmiş yumurtanın yerleşmesine izin vermek için kalınlaşır ve embriyonun yerleşip büyümesini destekler. Eğer gebelik oluşmazsa, bu dokunun üst tabakaları adet döneminde vücuttan atılır.

Endometriozis, rahim iç zarının normalde bulunması gereken rahim içi dokusu dışında başka bölgelere yerleşmesi durumudur. Bu durumda, endometrium gibi hücreler rahim iç zarı dışındaki bölgelerde büyüyüp dökülerek ağrı, inflamasyon ve bazen de kısırlık gibi semptomlara neden olabilir.

Endometrioma, endometriozisin bir türüdür ve genellikle yumurtalıklarda oluşur. Yumurtalık içindeki endometrial doku, normalde döllenmiş yumurtanın yerleştiği yerde bulunur. Ancak endometriozis durumunda, bu doku yumurtalıkta yerleşir ve orada kistler oluşturur. Bu kistlere endometrioma denir.

Endometrioma Nedenleri Nelerdir?

Endometrioma (çikolata kisti), endometriozis nedeniyle ortaya çıkar. Endometriozisin tam nedeni tam olarak bilinmese de, bazı faktörlerin bu duruma katkıda bulunduğu düşünülmektedir.

Genetik yatkınlık, hormonal dengesizlikler, vücudun hastalıklara karşı savaşmasına yardımcı olan bir savunma mekanizması olan immün sistemi sorunları, pelvik bölgede yaralanmalar, erken adet başlangıcı, uzun adet dönemi, doğum yapmama, bazı sağlık sorunları gibi faktörler de endometriozis riskini artırabilir.

Çikolata Kisti Belirtileri Nelerdir?

Endometriozis konusunda tecrübesi olan hekiminizin muayenesi, ultrason ve MRI, tanıda önemlidir. Ultrason görecelidir ve bu yüzden hekimin tecrübesi çok önemlidir. Endometrioma (çikolata kisti) belirtileri, diğer yumurtalık kistleriyle benzerdir. Belirtiler şunları içerebilir:

• Karın ve kasık ağrısı,
• Bel ağrısı,
• Bacaklarda ağrısı,
• Adet kanamalarının sancılı olması,
• Adet kanamasının fazla ve uzun sürmesi,
• Adet döneminde burun kanaması,
• Cinsel ilişki sırasında ağrı,
• İdrardan kan gelmesi, idrar yaparken yanma hissi,
• Dışkıdan kan gelmesi,
• Kabızlık veya ishal,
• Vücutta oluşan morluklar,
• Hamile kalamama yani kısırlık problemi şeklinde belirti verebilir.
   
• Endometriozis pelvik bölgede ağrıya neden olabilir ve bu ağrı genellikle adet döngüsüyle ilişkilidir.
• Endometriozis adet dönemi sırasında ağrıya neden olabilir ve bu ağrı normal adet dönemi ağrısından daha şiddetli olabilir.
• Cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir.
• Adet kanamasının miktarında veya süresinde değişikliklere neden olabilir.
• Endometriozis idrar yaparken ağrı veya bağırsak hareketleri sırasında ağrıya neden olabilir.
• Endometrioma, karında şişliğe neden olabilir.
• Endometrioma, kısırlığa neden olabilir veya kısırlık riskini artırabilir.

Endometrioma semptomları, kadından kadına değişebilir ve bazı kadınlarda hiçbir semptom görülmeyebilir. Belirtiler görüldüğü zaman bir doktora başvurulmalıdır.

Endometrioma (Çikolata Kisti) Teşhisi Nasıl Konur?

Endometrioma (çikolata kisti) teşhisi, belirtilerin ve tıbbi öykünün yanı sıra fiziki muayene, görüntüleme testleri kullanılarak konulabilir. Doktorunuz, pelvik bölgenizde kist olup olmadığını anlamak için pelvik muayene yapabilir. Ultrason, pelvik bölgenin görüntülenmesine yardımcı olan bir görüntüleme testidir. Ultrason, kistin boyutu ve yerini belirlemeye yardımcı olabilir. MR, kistin boyutu ve yerini daha ayrıntılı olarak belirleyebilir.

Çikolata Kisti Kısırlık Yapar mı?

En çok sorulan sorular arasında, ‘endometriozis kısırlığa nasıl neden olur?’ sorusu yer almaktadır.

Çikolata kistleri kısırlığa neden olabilir ve bunu önlemek mümkün olabilmektedir. Ancak çikolata kisti olan tüm hastalar kısır (infertil) değildir.

Endometiozise bağlı yumurtalıklarda gelişen kistlere endometrioma yani çikolata kistleri denilmektedir. Endometrioma düşük yumurtalık rezervi ile kısırlığa veya şiddetli karın ağrılarına neden olabilmektedir. Tedavisinde ameliyat ilk seçenek değildir. Diğer yumurtalık kistlerinden farklı olarak endometrioma ameliyatlarında yumurtalıktaki kist alınırken sağlam yumurtalık dokusuna zarar verilip ameliyat sonrası yumurtalık rezervi bir miktar azalabilmektedir. Bu azalmayı minimalde tutmak için bu konuda tecrübeli bir hekim tarafından ameliyat yapılması önemlidir.

Endometrioma Kısırlığa Nasıl Sebep Olmaktadır?

Endometriozis ve endometrioma kısırlığa sebep olabilen ve tedavisi zor olan bir hastalıktır. Ancak endometriozis ve kısırlık arasındaki ilişki her zaman net değildir. Endometriozis yumurtlamayı engellemez hatta hastalar genelde düzenli adet olurlar.

• Yumurtalık rezervini düşürebilir. Özellikle endometrioma varlığında yumurtalık rezervi daha düşüktür ve erken yumurtalık yetmezliğine de neden olabilmektedir.
• Endometriozis karın içi organlarda yapışıklık yaparak iki taraflı tüplerde tıkanıklığa neden olabilir
• Karında iltihabi reaksiyona neden olarak anormal rahim iç zarı yapısına, bozulmuş yumurta ve embriyo kalitesine neden olabilmektedir.

Endometriozis tedavisi şikayete göre yapılmaktadır. Endometriozis olan kadınlarda doğal yollar ile hamile kalma ihtimali daha düşüktür ve bu yüzden tüp bebek tedavisi veya yumurta dondurma gibi seçenekler hastalara sunulabilir.

Endometriozis ve Kısırlık Tedavisi

Endometriozis tedavisi endometriozisin bulunduğu yere ve şikayete göre yapılmaktadır. Hastalığın erken teşhis ve tedavisi önemlidir. Endometrioma, yumurta kalitesinin düşmesine ve yumurta sayısının azalmasına neden olabilmektedir. Endometriozis kısırlığa neden olursa tüp bebek veya yumurta dondurma önerilmektedir. Kronik karın ağrısı durumunda kapalı ameliyat ile yapışıklıkların açılması, barsakta veya diğer organlarda şikayete neden olabilecek kitlelerin varlığında bu kitlelerin alınması gerekebilmektedir. Endometriozis (çikolata kisti) ameliyatı tecrübeli bir hekim tarafından yapılması ameliyatta oluşabilecek olumsuzlukları (barsak yaralanması, mesane yaralanması vb…) engellemektedir veya minimalize etmektedir.

Çikolata Kistine Bağlı Kısırlık Tedavisi Nasıl Olur?

Endometriozis veya çikolata kistlerinde tedavi kişiye özel yapılmalıdır. Kadının şikayeti çok önemlidir. Çikolata kisti ve kısırlık şikayeti olan kadının yaşı ve kısırlığa neden olabilecek erkek faktörü gibi diğer nedenler de araştırıldıktan sonra tüp bebek tedavi seçeneği sunulmalıdır. Endometriozisde yumurtlama problemi olmadığı için yumurta büyüten ve çatlatan tedaviler tek başına önerilmemektedir. Endometriozisde aşılama tedavisinin de başarı şansı düşüktür.

Çikolata kisti ve kısırlık şikayeti varlığında ameliyat en son seçenektir. Ancak tüplerde sıvı birikmesi durumunda tüp bebek başarısını artırmak için tedavi öncesi ameliyat önerilmelidir. Çikolata kistinde ameliyat yapılacak ise tercihimiz kapalı (laparoskopik) ameliyattır ancak açık ameliyatta yapılabilmektedir. Ameliyattan önce hormon tedavisi ile şikayetler azaltılmaya çalışılmalıdır.

Çikolata kisti olup yumurtalık rezervi az olan veya 35 yaş üzeri kadınlara çocuk istemi var ise ameliyat öncesi yumurta dondurma veya tüp bebek ile embriyo dondurma seçeneği sunulmalıdır.

Endometriozisli Hastalara Ameliyat mı Yapılmalı, Tüp Bebek mi Yapılmalı?

Bu karmaşık hastalığın tedavi kararı alınırken tecrübeli olan hekimler de bazen zorlanabilmektedir. Endometriozisin tek bir tedavi şekli yoktur.

Hastalığı baskılayan hormon tedavilerini kullanamayan hastalarda veya kullanmasına rağmen şikayetleri devam eden hastalarda tedavi cerrahi olabilir. Endometriozis hastalığı anatomiyi bozacak derecede yapışıklıklara neden olması nedeniyle endometrioma ameliyatı sırasında barsak veya mesane zedelenebilmektedir. Hekim tecrübeli ise organ yaralanma riski minimaldir.

Çikolata kisti ameliyat ile çıkarırken bir miktar yumurtalık rezervi azalabilir. Bu yüzden ameliyat kararı alınırken iyi düşünülmelidir. Çikolata kistlerinde şiddetli ağrı varsa, yumurtalık kanseri şüphesi varsa, hidrosalpenks denilen tüplerde şişkinlik varsa ameliyat önerilmektedir. Hidrosalpenks durumunda tüp bebek öncesi tüpler bağlanmalıdır veya fonksiyonel hale getirilmelidir.

Tekrarlayan tüp bebek başarısızlıklarında da tanısal ve operatif laparoskopi ile hastalık yükü azaltılabilir.

Ameliyat ile karın içindeki yapışıklıklar açılsa bile, yapışıklık durumu tekrarlayabilmektedir. Bu yüzden ve cerrahi riskleri nedeniyle ameliyat ilk seçenek değildir. Ameliyat yapılacak hastalara ameliyat öncesi yumurta dondurma veya tüp bebek ile embriyo dondurma seçeneği sunulmalıdır.

Çikolata kisti öncesi AMH testi gibi testler ile yumurta rezervine bakılıp ameliyat sonrası değerlendirme için AMH takibi yapılabilmektedir.

Çikolata Kisti Tedavisi Sonrası Hamile Kalma Şansı Nedir?

Çikolata kisti ameliyatı sonrası yumurtalık rezervi bir miktar düşebilir ancak tecrübeli bir hekim ameliyatı yapar ise bu düşme fazla olmaz. Kadının yaşı, ameliyat öncesi yumurtalık rezervi, kısırlık süresi, kistin boyutu, yerleşimi, endometriozisin diğer etkileri ve kişinin genel sağlık durumu gibi faktörler bu süreci etkiler.

Çikolata kisti tedavisinin amacı şikayetleri kontrol altına almak, kistin büyümesini durdurmak ve mümkünse kisti tamamen ortadan kaldırmaktır. Tedavi genellikle ilaçlarla (örneğin, hormonal tedaviler), cerrahi müdahale veya her ikisinin kombinasyonuyla yapılır. Bazı durumlarda, çikolata kisti cerrahi olarak çıkarıldıktan sonra doğurganlık potansiyeli artabilir.

Ancak, çikolata kisti tedavisi sonrası hamilelik şansı, tedaviyi takip eden dönemdeki bir dizi faktöre bağlıdır:

• Tedavinin başarısı: Kistin başarıyla tedavi edilip edilmediği ve endometriozis belirtilerinin kontrol altına alınıp alınmadığı önemlidir.
• Rahim ve yumurtalıkların durumu: Cerrahi müdahale sırasında rahim ve yumurtalıklara zarar gelip gelmediği, hamilelik şansını etkileyebilir.
• Yumurtalık rezervi: Kadının yumurtalık rezervi, hamilelik şansını belirlemede kritik bir faktördür. Endometriozis tedavisi sırasında veya sonrasında yumurtalıklara zarar gelmiş olabilir, bu da doğurganlık üzerinde etkili olabilir.
• Partnerin sperm kalitesi: Partnerin sperm kalitesi de hamilelik şansını etkileyebilir. Sperm kalitesinde herhangi bir sorun varsa, hamilelik şansı azalabilir.
• Diğer tıbbi faktörler: Kişinin genel sağlık durumu, yaş, kilo, hormonal dengesi gibi diğer tıbbi faktörler de hamilelik olasılığını etkileyebilir.

Endometrioma ameliyatından sonra 1 yıl içinde doğal yollar ile gebelik oluşmadı ise tüp bebek tedavisi önerilmektedir.

İleri Endometrioma Tedavisinde Tüp Bebek Yapılabilir mi?

Çikolata kisti tedavisi sonrası hamilelik doğal yollar ile oluşmadı ise tüp bebek önerilmelidir. Tüplerde yapışıklıklara bağlı kalıcı hasar var ise doğal yollar ile gebe kalınamayacağı için tüp bebek önerilmelidir. Beraberinde tüplerde sıvı birikimi var ise tüp bebek başarısını artırmak için tüp bebek öncesi tüpler bağlanmalıdır.

Çikolata kisti tedavisi sonrası hamilelik şansı hakkında kesin bir tahminde bulunmak zordur. Ancak, tedavi sonrası sağlık uzmanınızla düzenli olarak iletişim halinde olmak ve doğurganlık konusunda endişelerinizi paylaşmak önemlidir. Tecrübeli olan doktorunuz size en uygun tedavi planını önererek, uygun adımları atmanıza yardımcı olabilir.

İstanbul Endometriozis Fiyatları

Endometrioma tedavisi, hastanın durumuna, hastalığın şiddetine ve tedavi seçeneklerine göre değişiklik gösterebilir. Endometriozis tedavi yöntemleri arasında ilaç tedavisi, cerrahi müdahale ve destekleyici tedaviler bulunmaktadır. Endometriozis tedavisi genellikle bu konuda tecrübeli kadın doğum uzmanı tarafından yönetilir.

Tüp bebek (IVF) tedavisi de çiftlerin doğal yollarla gebe kalamadığı durumlarda başvurdukları bir yöntemdir. Tüp bebek tedavisi maliyetleri, klinikten kliniğe, kullanılan teknolojiye ve tedaviye dahil olan prosedürlere göre değişiklik gösterebilir. Bu fiyatlar genellikle tıbbi danışmanlık, tıbbi testler, ilaçlar, cerrahi işlemler ve embriyo transferi gibi hizmetleri içerir.

Çiğdem Yayla Abide ve ekibi olarak İstanbul'da Ataşehir’deki kliniğimizde endometriozis tedavisi ve tüp bebek konularında danışmanlık ve tedavi hizmetleri sunmaktayız. Ancak, fiyatlar konusunda kesin bilgi almak için doğrudan kliniğimiz iletişime geçmek en uygun yol olacaktır. Her hasta için tedavi planı ve maliyetler farklılık gösterebilir, bu nedenle kişiselleştirilmiş bir değerlendirme yapılması önemlidir.

Endometriozis ve Kısırlık İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular